Flutningur á 8. sinfóníu Mahlers er án nokkurs vafa stórviðburður í íslensku tónlistarlífi og markar tímamót í sögu Sinfóníuhljómsveitar Íslands. Þetta stórvirki tónlistarsögunnar hefur aldrei áður verið flutt hér á landi og nú er öllu tjaldað til. Sinfónían hlaut snemma viðurnefnið sinfónía þúsundanna þar sem flutningur hennar kallar á óvenjulegan fjölda flytjenda, jafnt söngvara sem hljóðfæraleikara. Á sviðinu verða á fjórða hundrað flytjendur, óvenjustór hljómsveit, átta einsöngvarar, kór og barnakór. Mahler samdi þetta áhrifaríka tónverk á aðeins sex vikum árið 1906, sem risavaxinn fagnaðaróð til kærleikans og mennskunnar, fullan bjartsýni og trúar á mannkynið. Mahler var sannfærður um að skilaboð verksins ættu erindi við heimsbyggðina og enn í dag er flutningur verksins í raun alþjóðlegur tónlistarviðburður í hvert sinn.

Þessir tónleikar verða einnig kveðjustund Evu Ollikainen sem aðalstjórnanda, en hún hefur verið aðalstjórnandi og listrænn stjórnandi Sinfóníuhljómsveitar Íslands frá árinu 2020.

Tónleikarnir eru samstarfsverkefni Listahátíðar í Reykjavík og Sinfóníuhljómsveitar Íslands. 

medium

Rót er ný ljóðræn brúðuleiksýning fyrir alla fjölskylduna um rætur, samkennd og sögurnar sem geta heillað okkur úr smiðju Handbendi brúðuleikhúss.

Verkið gerist sumarið 1995 þegar ungur drengur hittir ömmu sína, „abuelu“ í fyrsta sinn. Hún kemur frá Paragvæ þar sem litadýrð, söngur og sögur umbreyta hversdeginum í töfrandi draumalandslag. Í gegnum söng, brúðuleik og sjónræna galdra ferðast sagan milli Íslands og Suður-Ameríku, fortíðar og nútíðar, raunveruleika og ímyndunar. Rót fjallar um að alast upp á mörkum ólíkra heima, bera innra með sér sögur frá tveimur menningarheimum og uppgötva að enginn er helmingur af neinu — við erum öll heil. Hjartnæm, litrík og sjónræn sýning sem fagnar fjölskyldu, uppruna og fegurðinni sem býr í því að vera maður sjálfur.

Handbendi er margverðlaunað brúðuleikhús með aðsetur í sveitum Norðvesturlands. Leikhúsið sérhæfir sig í frumlegum og áhrifaríkum sýningum fyrir áhorfendur á öllum aldri, sem ferðast víða erlendis og njóta alþjóðlegrar athygli. Handbendi var stofnað árið 2016 af Greta Clough, margverðlaunuðum leikstjóra, leikara og flytjanda, og hefur síðan fest sig í sessi sem einn frumlegasti sviðslistahópur landsins. Frá fámennri vinnustofu sinni á Hvammstanga rekur leikhúsið fjölbreytta starfsemi allt árið um kring: samfélagsverkefni, alþjóðlega gestavinnustofu fyrir listafólk og Hvammstangi International Puppetry Festival – einu brúðulistahátíð Íslands.

Rót verður frumsýnt hjá Leikfélagi Akureyrar þann 25. apríl og sýnt á Listahátíð í Reykjavík í Kassanum í Þjóðleikhúsinu í maí og júní.

Handbendi hlaut Eyrarrósina árið 2023, viðurkenningu sem er veitt framúrskarandi menningarstarfi í landsbyggðunum. Að Eyrarrósinni standa Listahátíð í Reykjavík, Byggðastofnun og Icelandair.

Listasafn Reykjavíkur fagnar komu þýsku listakonunnar Karin Sander, sem hefur dvalið á Íslandi við undirbúning yfirgripsmikillar sýningar á verkum sínum. Sýningin, sem opnar á Listahátíð í Reykjavík þann 30. maí 2026, spannar feril listakonunnar og gefur innsýn í ýmis verk sem hafa orðið til í tengslum við heimsóknir hennar og tengsl við Ísland til Íslands síðustu þrjá áratugi.

Karin Sander er þekkt fyrir hugmyndafræðilega nálgun sína á efni og rými, þar sem hún vinnur með hversdagslega hluti, arkitektúr og stafræna miðla á nýstárlegan hátt.

Meðal nýrra verka sem verða hluti sýningarinnar eru svokölluð Patina paintings – málverk sem verða til með því að láta ómeðhöndlaðan listmálunarstriga draga í sig aðstæður umhverfisins yfir lengri tíma. Í stað hefðbundinnar pensilskriftar byggja þessi verk á náttúrulegu ferli veðrunar og verða þannig að sjálfsprottnum landslagsmyndum þeirra staða þar sem þeim er komið fyrir.  

Verkin verða í vinnslu víða um land sérstaklega fyrir sýninguna fram að opnun og endurspegla áhuga listakonunnar á samspili efnis, tíma og staðar. Í dvöl sinni hérlendis nýverið fór Karin um landið og kom fyrir strigum í Arnarfirði, Kerlingafjöllum og á norðurhlið Hafnarhússins.Nánari upplýsingar um opnun og dagskrá verða birt síðar.

Upplýsingar um aðgangseyri má finna á vefsíðu safnsins

Þýska listakonan Karin Sander með sýningu í Listasafni Reykjavíkur

James Merry er breskur listamaður búsettur á Íslandi. Hann notar margs konar leiðir og miðla í sköpun sinni og hefur um langt skeið átt í gjöfulu samstarfi við Björk. Ummyndlingar (Metamorphlings) í Listasafni Íslands er fyrsta yfirlitssýning listamannsins. 

Á sýningu James verða til sýnis um 80 grímur sem hann hefur skapað undanfarin 10 ár, þar sem keltnesk menning, náttúra og fornir helgisiðir veita innblástur. Grímurnar bera vitni um einstakt handbragð þar sem blandað er saman hefðbundnum aðferðum og öðrum nýstárlegri; útsaumur, málmsmíði, þrívíddarprentun, silfursmíði og gagnvirkni. Úr verður sveigur síkvikra sköpunarverka er veita okkur djúpstæða innsýn í óbilandi hrifningu James á lífríkinu, sem og áhuga hans á fornleifafræði og fornum helgisiðum. 

Í brennipunkti sýningarinnar er augnablikið þegar hamskiptin verða – þegar formið og sjálfið flæða saman. Margar af grímunum á sýningunni skapaði listamaðurinn fyrir Björk Guðmundsdóttur en á sýningunni verða einnig verk sem unnin hafa verið fyrir aðra listamenn eins og Tildu Swinton og Iris van Herpen.

Á hálfrar aldar ferli hefur Björk Guðmundsdóttir verið óþreytandi við að þenja hefðbundin mörk tónlistarformsins og í stöðugum tilraunum sínum ofið saman sjónrænum þáttum, náttúru og tækni.

Á sýningunni echolalia í Listasafni Íslands verður kastljósinu beint að óþrjótandi sköpunarkrafti Bjarkar við smíð verka sem sameina krafta listafólks úr ólíkum áttum; tónlist, myndlist, kvikmyndagerð, hönnun, dansi og hljóðtækni. Þrjár innsetningar veita gestum einstakt tækifæri til að upplifa alltumlykjandi verk sem búa yfir kyngimagnaðri sjónrænni, hljóðrænni og tilfinningalegri dýpt.Í fyrsta salnum verður ný innsetning með tónlist sem sprettur upp úr væntanlegri plötu Bjarkar. Þannig býðst gestum að kynnast næsta kafla í rannsóknum listakonunnar þar sem umbreytingar og samvinna liggja til grundvallar.

Tvær tregablandnar innsetningar verkanna Ancestress og Sorrowful Soil leggja svo undir sig sitthvorn salinn. Verkin eru bæði tileinkuð minningu móður Bjarkar, náttúruverndarsinnanum og baráttukonunni Hildi Rúnu Hauksdóttur sem lést árið 2018. Lögin eru samin og útsett af Björk og komu út á plötunni Fossora árið 2022. Hér birtast þau með nýjum og stórbrotnum hætti.

Í Ancestress er tekist á við hringrás lífsins. Þetta tregaljóð er sviðsett í afskekktum dal á Íslandi og birtist okkur sem eins konar helgiganga tónlistarfólks og dansara, þar á meðal Bjarkar sjálfrar, auk þess sem Sindri Eldon sonur hennar syngur með. Verkið er samið og útsett af Björk fyrir strengjasveit og slagverk. Myndbandið varð til í náinni samvinnu við samstarfsfólk Bjarkar til margra ára, þ.m.t. kvikmyndagerðarmanninn Andrew Thomas Huang og James Merry, sem ásamt Björk er listrænn stjórnandi verksins og hannar einnig grímurnar og munina sem prýða tónlistarfólkið.

Hið pólýfóníska þriggja-kóra-verk Sorrowful Soil er sálumessa um móðurmissi sem lífsafl, samin og útsett af Björk fyrir níu radda kór. Egglaga vídeóverk í leikstjórn Viðars Loga og listrænni stjórn Bjarkar, kallast á við hvort tveggja mennskan og jarðfræðilegan tíma. Myndbandið var tekið upp við eldsumbrotin í Fagradalsfjalli. Þrjátíu hátölurum er raðað upp í salinn og úr hverjum og einum berst stök rödd úr Hamrahlíðarkórnum undir stjórn Þorgerðar Ingólfsdóttur. Þegar gengið er um salinn geta gestir því upplifað einstaka raddir og samhljóm í senn, og þannig vakna hughrif um mennsku sem er í senn einstaklingsbundin og sameiginleg.

Nærmynd er heillandi kvöldstund með tónskáldinu Hildi Guðnadóttur og Sinfóníuhljómsveit Íslands, þar sem brugðið er upp myndum af starfi hennar á síðustu árum. Hildur er eitt fremsta kvikmyndatónskáld samtímans og margverðlaunuð fyrir störf sín, hlaut til dæmis Emmy- og Grammyverðlaun árið 2019 fyrir tónlistina í sjónvarpsþáttunum Chernobyl og Óskarsverðlaun árið 2020 fyrir tónlistina við kvikmyndina Joker. Hér leiðir listakonan sjálf dagskrá þar sem hún segir frá verkum sínum, áhrifavöldum og glímunni við að styrkja frásögn kvikmyndarinnar með áhrifamikilli tónlist. Efnisskráin er samsett af tónlist Hildar sjálfrar, t.d. úr kvikmyndunum Joker, Tár og Haunting in Venice. Einnig verður flutt tónlist sem haft hefur mikil áhrif á Hildi í gegnum tíðina, m.a. úr smiðju Arvo Pärt, Ryuichi Sakamoto, Mika Levi, Kaija Saariaho og Alvin Lucier.

Hildur Guðnadóttir, hátíðarlistamaður Listahátíðar í Reykjavík 2026, ásamt hljómsveit flytur í fyrsta sinn á Íslandi verkið Where to From ásamt eldra efni.

„Ég er nánast með stöðugan straum af tónlist í höfðinu. Stundum tek ég strauminn upp og er hann þá eins konar skjáskot af tilfinningum mínum á þeim tímapunkti. Where to From er hljóðdagbókin mín. Ég hlakka til að opna hana fyrir áheyrendum í Hörpu ásamt góðum vinum”.

Where to From er pantað af Listahátíð í Reykjavík, Barbican Centre, Vienna Konzerthaus og Holland Festival. 

Hildur Guðnadóttir er hátíðarlistamaður Listahátíðar í Reykjavík 2026. Þrír viðburðir verða á dagskrá hátíðarinnar þar sem tónlist Hildar er í fyrirrúmi.

„Þakklæti er mér efst í huga þegar kemur að því að vera hátíðarlistamaður Listahátíðar í Reykjavík. Það er mikill heiður að koma heim og deila með landsmönnum brot af því sem ég hef verið að fást við á undanförnum áratugum. Ég hlakka til að flytja glænýja tónlist með góðum vinum sem ég mun ferðast með og flytja víðsvegar um heiminn á næstu árum.“ sagði Hildur.

Nýtt verk eftir Hildi Guðnadóttur á Listahátíð 2026 

Á tónleikum Kórs Hallgrímskirkju á Listahátíð í Reykjavík verður tveimur áhrifamiklum tónskáldum telft saman, annars vegar Hildi Guðnadóttur, hátíðarlistamanni Listahátíðar og hinsvegar Jóni Nordal sem hefði orðið 100 ára vorið 2026.

Á tónleikunum verða flutt nokkur af verkum Hildar sem hún hefur samið fyrir kór ásamt stórvirki Jóns, Óttusöngvar á vori (1993) fyrir kór, sópran, kontratenór, orgel, selló og slagverk. Meðal flytjenda er einsöngvarinn Álfheiður Erla Guðmundsdóttir og er stjórnandi Steinar Logi Helgason.

Tónleikar Kórs Hallgrímskirkju á verkum Hildar Guðnadóttur og Jóns Nordal

Bandaríska sópransöngkonan Angel Blue, ein áhrifamesta óperusöngkona samtímans og tvöfaldur Grammy-verðlaunahafi, kemur fram á tónleikum á lokadegi Listahátíðar 2026, þann 14. júní ásamt píanóleikaranum Bryan Wagorn.

Á síðustu árum hefur Angel vakið heimsathygli og sungið í mörgum helstu óperuhúsum heims, þar á meðal Metropolitan-óperunni, Royal Opera House í London, Opéra National de Paris og Arena di Verona. Hún hefur einnig komið fram í yfir fjörutíu löndum á einleikstónleikum og sem einsöngvari með virtum sifnóníuhljómsveitum.

Angel er þekkt fyrir mikla breidd í túlkun sinni og þykir hafa einstakan silkimjúkan hljóm. Á Listahátíð munu Angel og Bryan flytja fjölbreytta efnisskrá þar sem allir unnendur tónlistar ættu allir að finna eitthvað við sitt hæfi. Flutt verða verk eftir Fauré, Debussy og Strauss, lög úr söngleikjum Gershwin og afrísk-ameríska sálma á borð við Ride on King Jesus og Deep River.

Um er að ræða einstakt tækifæri til þess að njóta óviðjafnanlegra hæfileika framúrskarandi söngkonu sem hrífur áhorfendur jafnt með söng sínum sem og hlýrri nærveru.

Dagskrá

Mahler 8

Rót

Karin Sander

Björk og James Merry

Nærmynd

Where To From

Samhljómur kynslóða

Angel Blue